Hội thảo “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo – Bài học từ kinh nghiệm quốc tế” nhân dịp chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18-5
Chiều 19 tháng 5 năm 2025, tại Tòa nhà B, Trụ sở 38 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Học viện) tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo – Bài học từ kinh nghiệm quốc tế”. Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ các sự kiện, hoạt động chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18-5 và thu hút sự tham dự của các nhà khoa học, chuyên gia độc lập, nhà quản lý và các nghiên cứu viên.
Hội thảo được tổ chức nhằm thúc đẩy đổi mới tư duy phát triển, phát huy nội lực khoa học và công nghệ quốc gia, đồng thời tiếp thu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện và hiệu quả. Đây cũng là hoạt động thiết thực chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18-5, góp phần tôn vinh đội ngũ trí thức, nhà khoa học và giới thiệu các thành tựu nổi bật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ thời gian qua.
Tham dự Hội thảo có TS. Nguyễn Quân – Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Hiệp hội Tự động hóa Việt Nam; TS. Lê Đình Tiến – Nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam; PGS.TS Vũ Văn Tích – Giám đốc Học viện; PGS.TS Trần Văn Nghĩa – Phó Giám đốc Học viện; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, đại diện một số Bộ, ngành, doanh nghiệp, cơ quan truyền thông, các chuyên gia, nhà khoa học và các nghiên cứu sinh tiến sĩ đang học tập và nghiên cứu tại Học viện.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Vũ Văn Tích nhấn mạnh vai trò then chốt của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong chiến lược phát triển đất nước. PGS.TS Vũ Văn Tích cho rằng, nếu như “Khoán 10” từng là cú hích cho nông nghiệp Việt Nam, thì Nghị quyết 57-NQ/TW có tiềm năng trở thành “Khoán 10 mới” trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, thúc đẩy sự hình thành mô hình phát triển mới dựa trên tri thức và sáng tạo. Trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, việc phát huy sức mạnh nội sinh, tư duy đột phá và hợp tác quốc tế sâu rộng là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhìn sang nền kinh tế của Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Israel,… là những quốc gia không sở hữu tài nguyên thiên nhiên dồi dào nhưng có sự bứt phá mạnh mẽ nhờ đầu tư mạnh mẽ vào khoa học và công nghệ, giáo dục chất lượng cao, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hiệu quả và thương mại hóa tri thức. Các quốc gia này thành công dựa vào việc biến tri thức thành giá trị thông qua các sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao, phát triển công nghiệp công nghệ và xuất khẩu chất xám. Do đó, muốn đạt được sự phát triển vượt bậc như các nước tiên tiến, Việt Nam cần thay đổi tư duy căn bản, đặc biệt là văn hóa đổi mới sáng tạo.
Theo TS. Nguyễn Quân, những quy định tại Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết 193/2025/QH15 đã gần hơn với thông lệ quốc tế. Các cơ chế như khoán chi, đặt hàng nghiên cứu, quỹ đầu tư mạo hiểm, chấp nhận rủi ro… đều là nền tảng cho một môi trường KH&CN năng động, điều làm cho các quốc gia thành công trong việc phát triển khoa học và công nghệ. TS. Nguyễn Quân bày tỏ sự vui mừng khi Nghị quyết 57-NQ/TW được ban hành nhưng khá lo ngại về tốc độ triển khai còn chậm. “Tôi thấy lãnh đạo cấp cao rất quyết tâm, quyết liệt, nhưng cấp cơ sở, cấp trung gian chưa có sự chuyển biến mạnh tương xứng. Nhiều địa phương vẫn đang loay hoay xây dựng chương trình hành động và tổ chức quán triệt Nghị quyết, trong khi một số nội dung có thể triển khai ngay lập tức”.
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng Việt Nam đi sau nên phải làm khác, yêu cầu phải đưa đất nước trở thành một quốc gia khoa học và công nghệ thực thụ. Theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, chiến lược khoa học và công nghệ không thể chỉ là bổ sung, hỗ trợ mà phải là chiến lược dẫn dắt sự phát triển quốc gia. Khoa học và công nghệ cần giữ đúng vai, là trục định hướng và là động cơ thúc đẩy tăng trưởng. Ông Thiên chia sẻ và so sánh hai mô hình phát triển của Đông Bắc Á và Đông Nam Á, trong đó mô hình Đông Bắc Á thể hiện rõ vai trò trung tâm của khoa học và công nghệ trong giải quyết bài toán phát triển – một bài học Việt Nam cần nghiêm túc học hỏi. Bên cạnh đó, chuyên gia này cũng nhấn mạnh vai trò dẫn dắt của các tập đoàn kinh tế, điều hiện nay vẫn còn thiếu trong nền kinh tế nước ta.
Hội thảo tập trung thảo luận các chủ đề trọng tâm như: định hướng chiến lược và hành động đột phá triển khai Nghị quyết 57 về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; vai trò liên kết giữa Chính phủ – Viện nghiên cứu – Trường đại học – Doanh nghiệp trong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; kinh nghiệm quốc tế trong phát triển các khu công nghệ cao, trung tâm đổi mới sáng tạo và các mô hình hợp tác công – tư hiệu quả. Một trong những nội dung nổi bật tại hội thảo là vấn đề phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ chất lượng caovà nhiều chia sẻ của các nhà quản lý, chuyên gia độc lập, nhà khoa học cùng hướng tới tạo lập môi trường nghiên cứu thuận lợi, chế độ đãi ngộ phù hợp và cơ chế thúc đẩy sáng tạo cho đội ngũ trí thức Việt Nam.
Bên cạnh đó, các đại biểu đã dành nhiều thời lượng trao đổi, chia sẻ và tham luận về các chính sách chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, kết nối cung – cầu công nghệ, qua đó thúc đẩy ứng dụng khoa học và công nghệ vào thực tiễn đời sống phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Các chuyên gia tập trung phân tích sâu về kinh nghiệm hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, thu hút đầu tư nước ngoài vào công nghệ cao và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do để nâng cao năng lực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia. Đồng thời, việc xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo – một xã hội tôn vinh sáng tạo, dám nghĩ, dám làm cũng được nhấn mạnh như yếu tố nền tảng để tạo động lực bền vững cho phát triển.
Hội thảo không chỉ góp phần triển khai hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW mà còn thể hiện sự quyết tâm của giới khoa học và quản lý trong tìm kiếm những đột phá thực sự để đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực trung tâm của sự nghiệp phát triển đất nước phồn vinh, hùng cường trong bối cảnh mới.
Một số hình ảnh tại Hội thảo:

PGS.TS Vũ Văn Tích phát biểu khai mạc Hội thảo

Quang cảnh hội thảo

PGS.TS Vũ Văn Tích trình bày chuyên đề tại Hội thảo

TS. Nguyễn Quân phát biểu chia sẻ tại Hội thảo

TS. Nguyễn Hồng Sơn, Chủ tịch Hiệp hội phát triển hàng tiêu dùng Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học chụp hình lưu niêm tại Hội thảo
Nguồn: Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo